Islandia, jako kraj, w którym większość mieszkańców przynależy do Kościoła luterańskiego, obchodzi Święta Wielkanocne (isl. Páska), podobnie jak katolicy, jednak wyróżnia się kilkoma charakterystycznymi tradycjami. Jak wyglądają Święta Wielkanocne na Islandii? Oto największe wielkanocne ciekawostki prosto z dalekiej północy!
Páskafrí, czyli ile trwa Wielkanoc na Islandii
Święta Wielkanocne są na Islandii świętem narodowym i rozpoczynają się w Wielki Czwartek (isl. Skírdagur). Trwają do Poniedziałku Wielkanocnego (isl. Annar í páskum), wyznaczając tym samym wolne od pracy. Wszystkie sklepy i usługi są zamknięte.
W związku z tym, że jest to aż 5 dni wolnych, to wiele Islandczyków decyduje się ten czas spędzić poza domem. W języku islandzkim istnieje nawet wyrażenie określające wielkanocne wakacje i jest to Páskafrí. Najbardziej popularny jest wypoczynek w domku wakacyjnym, który znajduje się daleko od miejsca zamieszkania wczasowicza. Niektórzy korzystają z końcówki zimy i udają się na stok narciarski Hlíðarfjall w Akureyri. Są też i tacy, którzy wykorzystują tych kilka dni na wyjazd zagraniczny – np. do ukochanej przez Islandczyków Hiszpanii.
Początek kwietnia na Islandii to przełom zimy i lata. Zorze polarne się kończą, ponieważ dzień trwa coraz dłużej (już ponad 15 godzin!). Przyroda pomału budzi się do życia, a pogoda wydaje się coraz lepsza. Jest to jedna z fajniejszych przerw w ciągu roku.
Zakaz zabaw w Wielki Piątek
W Wielki Piątek (isl. Föstudagurinn langi – Długi piątek) mogą być dziś organizowane wydarzenia kulturalne, takie jak przedstawienia teatralne, koncerty i wystawy sztuki. Jednak według islandzkiego prawa wszystkie bary i kluby powinny być zamknięte. Podobnie miejsca spotkań, w których gromadzą się ludzie, by ze sobą grać w różnego rodzaju gry. Jest grupa islandzkich ateistów, która w ramach sprzeciwu, każdego roku nielegalnie umawia się na placu Austurvöllur w Reykjaviku, aby grać ze sobą w bingo. Podobno jeszcze nikt za to nie został aresztowany, ale mogłoby do tego dojść, ponieważ jest to łamanie prawa. [1]
Páskaegg – Wielkanocne Jajko
W Polsce popularnymi słodyczami sprzedawanymi w sklepach spożywczych podczas Świąt Wielkanocnych są np. czekoladowe zajączki. Z kolei w Islandii są to czekoladowe jaja (isl. Páskaegg), które są nie tylko słodką przekąską, ale również łakociami, które kryją w sobie małą niespodziankę.
Tą niespodzianką najczęściej są różne inne słodycze (np. żelki, cukierki, lukrecja), które wypełniają wnętrze czekoladowego jajka. Dlatego jest to szczególnie lubiany przez dzieci element tych świąt. Każdego roku otrzymują takie jajo (większe lub mniejsze), które nie tylko samo w sobie zapewnia ogromną dawkę czekoladowej słodyczy, ale również mnóstwo mniejszych słodkości-niespodzianek.
W środku jaja znajduje się też często mała karteczka z islandzkim przysłowiem lub jakimś ciekawym/zabawnym tekstem (można sobie to skojarzyć z chińskimi ciasteczkami z wróżbą). I są jaja tylko z tymi zrolowanymi karteczkami albo tylko ze słodyczami albo z tymi dwiema niespodziankami – i ta ostatnia opcja jest najbardziej pożądana.
Páskaegg – Islandzkie jajo wielkanocne
Jest taki zwyczaj, że rodzice chowają te jaja przed dziećmi, by te w formie zabawy mogły je szukać. A gdy znajdą to z radością otwierają i zajadają się słodziutką czekoladą. Jednak czekoladowe jaja otrzymują nie tylko dzieci, ale również pracownicy firm, w których pracują. Páskaegg to popularny podarunek, który otrzymuje się od pracodawców. Damian co roku przychodzi z takimi wielkanocnymi jajami do domu.
Islandzkie jaja wielkanocne sprzedawane są w przezroczystej folii z przypiętym u góry małym, żółciutkim kurczaczkiem, a pośrodku z kwiecistą, jakże tandetną ozdobą. Sklepy spożywcze w okresie przedświątecznym są zalane takimi jajami, które są bardzo ochoczo kupowane. Na regałach sklepowych można znaleźć jajka małe i jajka duże. O różnych czekoladowych smakach – nawet z uwielbianą przez Islandczyków lukrecją! Páskaegg to zdecydowanie najbardziej charakterystyczny element islandzkiej wersji Świąt Wielkanocnych!
Zobacz, co kryje się w naszym Páskaegg!
Wielkanocne dekoracje
Podczas okresu Wielkanocnego dominują typowe Wielkanocne dekoracje. Dużo jest koloru żółtego i zielonego. Kurczaczków, zajączków i jajeczek. Popularnym jest również wstawianie gałązek do wazonów i obserwowanie ich kwitnienia. W domach i sklepach, a także w przyrodzie czuć, że długo wyczekiwana wiosna już puka do naszych drzwi!
W sklepie spożywczym można kupić żonkile, tulipany i gałązki
Dzieci w przedszkolach i szkołach również wykonują charakterystyczne dla tych świąt prace plastyczne. Nasz mały Kajtuś odbił farbą zajączka!
Niedziela, czyli kolacja Wielkanocna
Jeżeli chodzi o tradycyjne wielkanocne jedzenie, to Islandczycy jedzą uroczystą kolację w Niedzielę Wielkanocną. Składa się ona z pieczonego udźca barana i ziemniaków w glazurze cukrowej. [1] Więcej o tym ci jednak nie opowiem, ponieważ… nie jemy mięsa, więc temat ten kompletnie mnie nie interesuje.
Natomiast, to co przyuważyliśmy w sklepach, to podobnie, jak w przypadku Świąt Bożego Narodzenia na Islandii, niektóre produkty spożywcze są opakowane z wielkanocnym motywem. I w tym słynny islandzki napój słodowy, który nazywa się Páskaöl (zdjęcie poniżej).
Wielkanocne słodkości
Páskaöl – wielkanocny napój słodowy
Festiwal Muzyczny
Dorocznym wydarzeniem podczas Świąt Wielkanocnych jest organizowany od 2004 roku Festiwal Muzyczny w Ísafjörður – Aldrei fór ég suður. W 2020 roku z racji panującej pandemii był on tylko transmitowany w telewizji.
Poniedziałek Wielkanocny
Ostatni dzień wakacji i tym samym odpoczynku. Podsumowując Święta Wielkanocne na Islandii, to mam wrażenie, że bardziej są one traktowane, jako po prostu urlop od pracy i czas dla rodziny, niż święto religijne, które wg kościoła powinno się odpowiednio celebrować. Choć zdecydowana większość Islandczyków – jest to 70% – przyznaje swoją przynależność do Kościoła luterańskiego, to jednak tylko 45% faktycznie uczestniczy w religijnych obchodach Świąt Wielkanocnych.
Gleðilega Páska!
Źródła:
[1] https://visitreykjavik.is/news/easter-iceland
[2] https://www.icelandtravel.is/blog/easter-iceland/